ಕಳೆದ ಹಲವಾರು ದಶಕಗಳಿಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿ ಸಮೀಕ್ಷಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಜನರಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಸಿಕ ತಲಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಅವರ ದೈನಂದಿನ ಅಡುಗೆ ವೆಚ್ಚದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬಟ್ಟೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಮನರಂಜನೆಯವರೆಗೆ ಅಂದಾಜು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.
ನಾನು ಪಾಠ ಮಾಡುವಾಗ, ನನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಆಟದ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ನಿಜವಾದ ಚಿತ್ರವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ದೇಶದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅವನ ಆದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ 100 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಏಣಿಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿ, ಬಡ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮೊದಲ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿ ನೂರನೇ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಹತ್ತುವಂತೆ ಮಾಡಿದರೆ, ಯಾವ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಸೇರುತ್ತದೆಯೋ ಅದು ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ಇರುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಅವರ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ, ನಾನು ಅವರಿಗೆ ನಿಜವಾದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹಲವು ಬಾರಿ ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದು ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಭಾರತದ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಯ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2023-24ನೇ ಸಾಲಿನ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಭಾರತದ ಕುಟುಂಬ ಆದಾಯದ ಡೇಟಾವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಗೃಹ ಬಳಕೆ ವೆಚ್ಚ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರನ್ನು ಅವರ ಆದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದರೆ, ಅವರು ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರವನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ನೀಡಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಆದಾಯವನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲು, ಅವರ ಖರ್ಚುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದರೆ ನಿಮಗೆ ಸರಿಯಾದ ಉತ್ತರಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ.
ಕಳೆದ ಹಲವಾರು ದಶಕಗಳಿಂದ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿ ಸಮೀಕ್ಷಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಜನರಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಸಿಕ ತಲಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಅವರ ದೈನಂದಿನ ಅಡುಗೆ ವೆಚ್ಚದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬಟ್ಟೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಅಥವಾ ಮನರಂಜನೆಯವರೆಗೆ ಅಂದಾಜು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಬೃಹತ್ ಮಾದರಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ತಂತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಮೂಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸರ್ಕಾರಿ ನೀತಿಗಳು ಇದನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಈ ದತ್ತಾಂಶಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಭಾರತದ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಆಟವನ್ನು ಆಡೋಣ.
ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಶಾಖಾ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಹುದ್ದೆಗೆ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆದಿರುವ ಕೃಷ್ಣನ್ ಸಾಹೇಬ್ ಅವರ ಮನೆಗೆ ಹೋಗೋಣ. ಅವರ ಸ್ವಂತ ಮಾಸಿಕ ಸಂಬಳ 1.25 ಲಕ್ಷ ರೂ., ಅವರ ಪತ್ನಿ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿದ್ದು, ತಿಂಗಳಿಗೆ 35 ಸಾವಿರ ರೂ. ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೊದಲು ನಾವು ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು, ಆದರೆ ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಾವು ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಫ್ಲಾಟ್ ಖರೀದಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಅದರಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಡೆಲ್ ಕಾರು ಇದೆ, ಮಗ ಮೋಟಾರ್ ಸೈಕಲ್ ಖರೀದಿಸಿದ್ದಾನೆ, ಮಲಗುವ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಎಸಿ ಇದೆ. ಅಂದರೆ ಅವನು ಸಾಮಾನ್ಯ “ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬ”ದಿಂದ ಬಂದವನು.
ಕಾಂತಾ ಅವರ ಮನೆಗೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳು ಅನೇಕ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ತಿಂಗಳಿಗೆ 8 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಪತಿ ಸುರೇಶ್ ಚಾಲಕ, ಅವನ ಸಂಬಳ ತಿಂಗಳಿಗೆ 15 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಗಂಡ, ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳು ಬಾಡಿಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಸ್ಕೂಟರ್ ಖರೀದಿಸಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅಂದರೆ, ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿಯುವ ಕುಟುಂಬ.
ಖನ್ನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಕೃಷ್ಣನ್ ಸಾಹಬ್ ಅವರ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಉತ್ತಮ ಕುಟುಂಬ. ಅವರ ಸಣ್ಣ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ಆರು ಜನರು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ತಿಂಗಳಿಗೆ 2.5-3 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಪತ್ನಿ, ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವೃದ್ಧ ತಾಯಿ ಕೂಡ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಮನೆ, ಎರಡು ಕಾರುಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಒಮ್ಮೆ ವಿದೇಶ ಪ್ರವಾಸ ಕೂಡ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಆ ಮಹಲಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರು ಶ್ರೀಮಂತ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲ. ನಗರ ಸಮಾಜದ ಆಡು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಕೃಷ್ಣನ್ ಸಾಹೇಬ್ ಅವರನ್ನು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಖನ್ನಾ ಸಾಹಬ್ ಅವರನ್ನು “ಮೇಲ್ಮಧ್ಯಮ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂತಾ ಅವರನ್ನು ಬಡವರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮನ್ನು 100 ರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಣೀಕರಿಸಲು ಕೇಳಿದರೆ, ನಾವು ಬಹುಶಃ ಕಾಂತಾ ಅವರನ್ನು 20ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ, ಕೃಷ್ಣನ್ ಜಿ ಅವರನ್ನು 50-60ರ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಖನ್ನಾ ಸಾಹಬ್ ಅವರನ್ನು 80-90ರ ನಡುವೆ ಇರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ದೋಷ. ಈಗ ಈ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅಧಿಕೃತ ದತ್ತಾಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ದತ್ತಾಂಶದ ಪ್ರಕಾರ, ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ (ಅಂದರೆ 40 ರಿಂದ 60ನೇ ಶ್ರೇಣಿಯ ನಡುವಿನವರು) ಸರಾಸರಿ ಮಾಸಿಕ ಖರ್ಚು 4,000 ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಇಪ್ಪತ್ತು-ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಜನರ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ನಡೆಸುವ ಕಾಂತಾ ಮತ್ತು ಸುರೇಶ್, ನಿಜವಾಗಿಯೂ ನಗರ ಭಾರತದ ನಿಜವಾದ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬ. ನಗರ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳಮಟ್ಟದ 20 ಕುಟುಂಬಗಳು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ 3,000 ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.
ಕಳೆದ ವರ್ಷದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ 20,000 ರೂ.ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಕುಟುಂಬವು ನಗರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗ್ರ 5 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಜನರಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬವು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ 30,000 ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವುದು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಅಗ್ರ 1% ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಅವರು ನಂಬದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಕೃಷ್ಣನ್ ಜಿ 95ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಖನ್ನಾ ಜಿ ಅಗ್ರ 100ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇನ್ನೂ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟ. ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ 7 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಕುಟುಂಬ (ಅಂದರೆ 35 ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆದಾಯ ಹೊಂದಿರುವ ಐದು ಜನರ ಗ್ರಾಮೀಣ ಕುಟುಂಬ) ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದ ಅಗ್ರ 10 ಪ್ರತಿಶತ ವರ್ಗದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲವೇ? ಹೌದು ಅಲ್ವಾ?
ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗವು ಐದು ಜನರ ಕುಟುಂಬವು ತಿಂಗಳಿಗೆ 20,000 ರೂ.ಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾದ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಜನರ ಕುಟುಂಬವು ತಿಂಗಳಿಗೆ 10,000 ರೂ.ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿಯುವ ಕುಟುಂಬಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಬಡ ಕುಟುಂಬಗಳಾಗಿವೆ. ಇದು ಇಡೀ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ. ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸರಾಸರಿಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಪೂರ್ವ ಭಾರತದ (ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ, ಬಿಹಾರ, ಜಾರ್ಖಂಡ್, ಒಡಿಶಾ, ಬಂಗಾಳ, ಅಸ್ಸಾಂ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ) ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಅತ್ಯಂತ ಶೋಚನೀಯವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ 15,000 ರೂ. ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ ಈ ದಿನ ಸಂಪಾದಕೀಯ | ಆಶಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯರಿಗೆ ರೂ. 10 ಸಾವಿರ ಸಂಭಾವನೆ; ಭರವಸೆ ಹುಸಿಯಾಗದಿರಲಿ
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ ಶರಣಾದ ನಕ್ಸಲರು | ಜೀವಂತ ನೋಡುವ ಭರವಸೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಕುಟುಂಬಗಳು ಹೇಳಿದ್ದೇನು?
“ಡಿಸ್ಕವರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ” ಆಟವನ್ನು ನಾನು ಎಷ್ಟು ಬಾರಿ ಆಡಿದ್ದೇನೆಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಮತ್ತು ಒಂದು ವಿಷಯ ಯಾವಾಗಲೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ – ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ತುಂಬಾ ಓರೆಯಾಗಿದೆ. ಸಾಪೇಕ್ಷ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯ ಬಲೂನಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ನಗರ ಭಾರತೀಯನಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾರತೀಯನು ಯಾವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೆಂದು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಬಡವನಾಗಿರುವವನು ನಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮರೆಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ನಾವು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರನ್ನು ಬಡವರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವವರನ್ನು ʼಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗʼ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ಈ ದೇಶದ ಆಳುವ ವರ್ಗವು ಈ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಯಿಂದ ಯಾವಾಗ ಮುಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ?
ಯೋಗೇಂದ್ರ ಯಾದವ್
ಸ್ವರಾಜ್‌ ಇಂಡಿಯಾದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು, ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಕ
