ಕೊವಿಡ್‌ -19 ಅವಧಿಯ ಸಾವಿನ ನಿಖರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಶೋಧನೆ, ಪಾರದರ್ಶಕ ಡೇಟಾ ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ಅಗತ್ಯವಾಗಿವೆ. ಈ ಚರ್ಚೆಯು ಭಾರತದ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ಧತೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದವರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೆಲವು ವರದಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಕಾರ, ಕೋವಿಡ್-19ನಿಂದ ಒಟ್ಟು 5,33,623 ಮಂದಿ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ (ಮೇ 17, 2025ರ ಒಟ್ಟು ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆ). ಆದರೆ, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ (WHO) ಸೇರಿದಂತೆ ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಈ ಸಂಖ್ಯೆ 47 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ (4.7 ಮಿಲಿಯನ್) ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಕೋವಿಡ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ “ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಾವುಗಳು” (excess deaths) ಸೇರಿವೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೆಲವು ವರದಿಗಳು 21 ಲಕ್ಷ ಸಾವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿವೆ, ಇದು ಈ ವಿಷಯದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ ಮತ್ತು ವಿವಾದವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂಕಿಅಂಶ
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್-19ನಿಂದ ಒಟ್ಟು 4.5 ಕೋಟಿ (45,041,748) ಪ್ರಕರಣಗಳು ದಾಖಲಾಗಿದ್ದು, 5,33,623 ಸಾವುಗಳು ಸಂಭವಿಸಿವೆ. ಈ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ICMR) ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ (WHO) ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೋಗ ವರ್ಗೀಕರಣ (ICD) ಕೋಡ್ U07.1 ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕೋವಿಡ್-19ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾವುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಸಹ-ರೋಗಗಳಿಂದ (co-morbidities) ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಿದವರನ್ನು ಕೋವಿಡ್ ಸಾವಿನ ಅಂಕಿಅಂಶದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 2020ರ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದ ಮೊದಲ ಎರಡು ಕೋವಿಡ್ ಸಾವುಗಳನ್ನು ಸಹ-ರೋಗಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವೆಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
WHO ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಅಂದಾಜು
2021ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್-19ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ “ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಾವುಗಳು” (excess deaths) 47 ಲಕ್ಷದಷ್ಟಿರಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿತ್ತು. ಈ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಕೇವಲ ಕೋವಿಡ್-19ನಿಂದ ಸಂಭವಿಸಿದ ಸಾವುಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಲಾಕ್‌ಡೌನ್, ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ಕೊರತೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಇತರ ಪರೋಕ್ಷ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ ಸಾವುಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಅಂದಾಜು 2020 ಮತ್ತು 2021ರ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾದ ಸಾವುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.
ಇದೇ ರೀತಿಯಾಗಿ, 2022ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು (0.14 ಮಿಲಿಯನ್ ವಯಸ್ಕರ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಲಾದ ಅಧ್ಯಯನ) ಕೋವಿಡ್-19 ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿ, ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾವುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿತು. ಈ ಅಧ್ಯಯನವು ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿತು.
ಈ ಸುದ್ದಿ ಓದಿದ್ದೀರಾ? ಈ ದಿನ ಸಂಪಾದಕೀಯ | ಬೆಂಗಳೂರು-ತುಮಕೂರು ಮೆಟ್ರೊ ಯೋಜನೆ ಯಾರಿಗಾಗಿ?
21 ಲಕ್ಷ ಸಾವುಗಳ ವರದಿಗಳ ಮೂಲ
ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೆಲವು ವರದಿಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆ 21 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿವೆ. ಈ ಅಂಕಿಅಂಶವು WHOನ 47 ಲಕ್ಷದ ಅಂದಾಜಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾದರೂ, ಸರ್ಕಾರದ 5.3 ಲಕ್ಷದ ಅಂಕಿಅಂಶಕ್ಕಿಂತ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಈ ವರದಿಗಳ ಮೂಲವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು, ಅಥವಾ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದ ದಾಖಲಾತಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳ ಸರ್ಕಾರಿ ದಾಖಲೆಗಳು, ಆಸ್ಪತ್ರೆ ವರದಿಗಳು, ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾವುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿವೆ. ಆದರೆ, ಈ 21 ಲಕ್ಷದ ಅಂಕಿಅಂಶವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುವ ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಇದು ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ತಜ್ಞರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ
ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಕೋವಿಡ್-19 ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲು “ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಾವು” (excess mortality) ವಿಧಾನವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವಿಧಾನವು ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಷಗಳ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕೋವಿಡ್ ಕಾಲದ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಕೋವಿಡ್‌ನ ನೇರ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅಂದಾಜಿಸಬಹುದು. ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದಂತಹ ದೇಶದಲ್ಲಿ, ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸೀಮಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ದಾಖಲಾತಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅಧಿಕೃತ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ವಾಸ್ತವ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ತೋರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೋವಿಡ-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಕಾಲದ ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು (5.3 ಲಕ್ಷ) ಮತ್ತು WHO (47 ಲಕ್ಷ) ಹಾಗೂ ಇತರ ವರದಿಗಳ (21 ಲಕ್ಷ) ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಈ ವಿಷಯದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ದಾಖಲಾತಿಯ ಕೊರತೆ, ಸಹ-ರೋಗಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ, ಮತ್ತು ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನ ಪರೋಕ್ಷ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗಿರಬಹುದು. ಸಾವಿನ ನಿಖರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಶೋಧನೆ, ಪಾರದರ್ಶಕ ಡೇಟಾ ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ಅಗತ್ಯವಾಗಿವೆ. ಈ ಚರ್ಚೆಯು ಭಾರತದ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ಧತೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಬರೆಹ: ಲಿಖಿತ್
