ಸಂವಿಧಾನದ ಕುರಿತ ಈ ಚರ್ಚೆ ಕೇವಲ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ನೂರಾರು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ನಾಗರಿಕರು ಸಂವಿಧಾನ ಉಳಿಸುವ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ರೆಡ್ ಬೌಂಡ್ ಪ್ರತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಂತಿರುವ ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ಫೋಟೋ 2024ರ ಚಿತ್ರವಾಗಿ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.
ಕಳೆದ ವರ್ಷವನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದ ವರ್ಷ ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವರ್ಷ ಸಂವಿಧಾನ ರಚನೆಯ 75ನೇ ವರ್ಷಾಚರಣೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸಿದ ಕಾರಣ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎರಡು ದಿನಗಳ ವಿಶೇಷ ಚರ್ಚೆ ನಡೆದಿಲ್ಲ. ಈ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಚರ್ಚೆಗಳು ಸಮಾಜದ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇತಿಹಾಸ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ಈ ವರ್ಷ ಸಂವಿಧಾನದ ವರ್ಷವಾದರೆ, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಂವಿಧಾನವು ರಾಜಕೀಯ ವಿಷಯವಾಯಿತು. ಸಂವಿಧಾನದ ಮೇಲಿನ ರಾಜಕೀಯವು ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಂಗಳಕರ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಈ ಚರ್ಚೆ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ, ಸಂವಿಧಾನದ ರಾಜಕೀಯವು ಇನ್ನಷ್ಟು ಆಳವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬೇಕು. ಇದು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಚಿತ್ರ ಅನ್ನಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ರಾಜಕಾರಣದ ಅವನತಿಯಿಂದಾಗಿ, ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯು ವಿರೂಪಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಅಥವಾ ಪವಿತ್ರ ವಿಷಯವನ್ನು ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಎಳೆಯಬಾರದು ಎಂದು ನಾವು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. ನಿಜ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಮಾಡದ ವಿಷಯ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ.
ಮಹಿಳೆಯರ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದಂತಹ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಹೋರಾಟ ನಡೆಯದ ಹೊರತು, ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. 25 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಂವಿಧಾನ ರಜತ ಮಹೋತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ನವೆಂಬರ್ 26ರ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಅರಿವಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ನಿರಾಸಕ್ತಿಯ ಲಾಭವನ್ನು ಪಡೆದ ಸರ್ಕಾರವು ಸಂವಿಧಾನದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಯೋಗವನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಈ ಆಯೋಗವು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ರಚನೆಯೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾಗದಿದ್ದರೂ, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ವೆಂಕಟಾಚಲಯ್ಯ ಅದರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ 2024ರಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರವೇಶವು ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ.
ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ ಈ ವರ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಾಗಿದೆ. ಮತದಾರರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಸಂವಿಧಾನ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ ಅದು ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಚುನಾವಣಾ ಪೂರ್ವ ತಂತ್ರ, ಚುನಾವಣಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ.
ಇಂದು ಬಿಜೆಪಿಯ ಮೇಲೆ ಎಷ್ಟೇ ಕೆಸರು ಎರಚಿದರೂ ಸತ್ಯ ಏನೆಂದರೆ, ಈ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯ ಉದ್ದೇಶ ನಾನೂರು ಸೀಟು ಪಡೆದು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದಾಗಿತ್ತು. ಕೇವಲ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ 42ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಾಗಿದೆ. ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಪುನಃ ಬರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು. ಇಂತಹ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಾಬಲ್ಯಕ್ಕೆ ಶಾಶ್ವತ ರೂಪ ನೀಡಲು ಬಿಜೆಪಿ ಬಯಸಿದೆ.
ಸಂವಿಧಾನ ಉಳಿಸುವ ಘೋಷಣೆಯು INDIA ಮೈತ್ರಿಕೂಟದ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಮುನ್ನುಡಿ ಬರೆದಿದೆ ಎನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ. ಈ ವರ್ಷ ನಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ತಮ್ಮ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ವರ್ಗದ ಮತದಾರರಿಗೆ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಜೊತೆ ನಿಲ್ಲಲು ಕಾರಣವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮತವನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಮತದಾರರ ಸಂಖ್ಯೆ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಇರಬಹುದು, ಆದರೆ ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಹೊಡೆತದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಅಂಶವು ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.
ಬಿಜೆಪಿ ತನ್ನ ಆಂತರಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಇದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಹಿನ್ನಡೆಗೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದೆ. 2004ರ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಇಂಡಿಯಾ ಶೈನಿಂಗ್ ಅನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ನಂತರ 2024ರ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರವೂ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚರ್ಚೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. ಹೊಸದಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಲೋಕಸಭೆಯ ಎರಡೂ ಅಧಿವೇಶನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎದುರಾಯಿತು. ಸಂವಿಧಾನದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವುದು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ದುಬಾರಿಯಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಏನಿದ್ದರೂ ಈಗ ಪ್ರಧಾನಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರತಿಯ ಮುಂದೆ ತಲೆಬಾಗಬೇಕಾಯಿತು. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಅಸ್ತ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿವೆ.
ಜಾತಿವಾರು ಜನಗಣತಿಯ ಬೇಡಿಕೆಯಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಮೀಸಲಾತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಕರಣದ ವಿಷಯವಾಗಲಿ, ಇವಿಎಂಗಳ ವಿರೋಧವಾಗಲಿ ಅಥವಾ ‘ಮೋದನಿ’ ಮೈತ್ರಿಯಾಗಲಿ, ಈಗ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆಯೂ ಸಂವಿಧಾನದೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಸಂವಿಧಾನದ ಕುರಿತ ಈ ಚರ್ಚೆ ಕೇವಲ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ನೂರಾರು ಸಂಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ನಾಗರಿಕರು ಸಂವಿಧಾನ ಉಳಿಸುವ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ರೆಡ್ ಬೌಂಡ್ ಪ್ರತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಂತಿರುವ ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ಫೋಟೋ 2024ರ ಚಿತ್ರವಾಗಿ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ನಿಸ್ಸಂಶಯವಾಗಿ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಈ ರಾಜಕೀಯ ಚರ್ಚೆಯು ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದುವರಿಯಬೇಕು.
ಆದರೆ ಈ ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷವು ಈ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾಗಿಡಲು ಮೂರು ಪಾಠಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನ ಉಳಿಸಿ ಎಂಬ ಘೋಷವಾಕ್ಯದಿಂದ ಪ್ರತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಭಾವಿಸುವುದು ಮುಗ್ಧತೆ ಎಂಬುದು ಮೊದಲ ಪಾಠ. ಹರ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಈ ಉಪಕರಣವನ್ನು ಪದೇ ಪದೇ ಬಳಸಿದರೆ ಮೊಂಡಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ. ಅದೇನೇ ಇರಲಿ, ಬಿಜೆಪಿಯವರು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಆರಾಧಿಸಲು ಕಲಿತಿದ್ದಾರೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ ಬೌದ್ಧ ಬಿಕ್ಕುಗಳ ಆತ್ಮಾಹುತಿ ಪ್ರೀತಿಯ ಪ್ರತೀಕ: ಮಾರ್ಟಿನ್ ಲೂಥರ್ ಕಿಂಗ್‌ರನ್ನು ಬೋಧಿಸತ್ವ ಎಂದ ಥಿಚ್
ಎರಡನೆಯ ಪಾಠವೆಂದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಅಮೂರ್ತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತುವುದು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ, ಸಂವಿಧಾನದ ಆದರ್ಶವನ್ನು ಕೊನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ದುಃಖಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರು, ಬಡವರು, ದಲಿತರು, ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಆಶೋತ್ತರಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೂರನೆಯ ಪಾಠವೆಂದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಸಂವಿಧಾನ ಎಂಬ ದಾಖಲೆಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ. ಸಂವಿಧಾನ ಕೇವಲ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲ. ಇದು ಒಂದು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ಭಾರತದ ಭವಿಷ್ಯದ ನೀಲನಕ್ಷೆ, ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಉಳಿಸುವ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಭಾರತದ ಸ್ವಾಭಿಮಾನವನ್ನು ಉಳಿಸುವ ಹೋರಾಟವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಬೇಕು.
